ترمز طرح ۶ ماهه نجات خودروسازان در  ۶ روز/ آیا رکود از بازار خودرو کوچ می کند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، همین دوشنبه هفته گذشته بود که طرح پرداخت تسهیلات ۲۵ میلیونی آغاز شد. طرحی که به گفته برخی ز مردان اقتصادی دولت و همچنین کارشناسان همانند تزریق خونی تازه بود در رگ‌های نیمه جان صنعت خودرو کشور. نمایندگی‌های خودروسازان شلوغ ترین روزهای خود را طی سال جاری به چشم دیدند. تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی از سه جهت بر خودروسازی ایران اثر مثبت گذاشت؛ اول فروش، دوم نقدینگی و سوم تولید.

در همان ابتدای راه بود که مدت بازپرداخت وام خودرو  از هفت سال به چهار سال رسید اما با این وجود استقبال مردم از این طرح آنچنان چشمگیر بود که حتی روز جمعه نیز درب نمایندگی های خودروسازی کشور میزبان مشتریان بی شمار خود بودند. اتفاق دیگر این بود که شرکت‌های خودروساز ناچار شدند برای پاسخگویی به تقاضای ایجاد شده، از ظرفیت فروش چند ماه آینده خود نیز استفاده کنند. 

بنابر آمار ارائه شده، خودروسازان کشور با آغاز اجرای تسهیلات ۲۵ میلیونی، به فروش ساعتی چند هزار دستگاه رسیدند، به نحوی که نمایندگی هایشان مملو از مشتری شد و بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه در عرض کمتر از یک هفته فروش رفت. 

فروش بیش از ۱۰۰ هزار دستگاهی خودروسازان در کمتر از یک هفته در حالی بود که پیش‌تر کمپین‌هایی برای ترغیب مشتریان به نخریدن خودرو به وجود آمده و گردانندگان آنها سعی داشتند تا حد امکان مانع خرید خودروهای تولید داخل شوند. کمپین هایی که اینبار با شکست مواجه شدند.

حال پس از گذشت کمتر از یک هفته بانک مرکزی ترمز خودروسازان را کشید. صبح روز گذشته در حالی خودروسازان با حضور در ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت خواستار افزایش سقف فروش خودرو با تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی شدند که بانک مرکزی ضمن مخالفت با این درخواست طی نامه‌ای به وزارت صنعت، خواستار رعایت سقف فروش ۱۱۰ هزار خودرو توسط این وزارتخانه و خودروسازان شد. این اقدام ناگهانی بانک مرکزی در حالی بود گفته بودند ارائه تسهیلات خودرو تا ۲۵ اردیبهشت‌ سال ۹۵ ادامه خواهد داشت، اما با استقبال متقاضیان از تسهیلات مذکور بانک مرکزی به خودروسازان گوشزد کرد که سقف فروش همان ۱۱۰ هزار دستگاه خودرویی است که وزارت صنعت ادعا کرده بود تقاضایی برای آن وجود ندارد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که طرح فروش ۶ ماهه به ۶ روز هم نرسید. 

در همین حال در نامه بانک مرکزی به وزارت صنعت آمده است: «با توجه به اینکه مقرر شده است صرفا منابع مالی مورد نیاز برای خرید اسناد تجاری ناشی از فروش مدت‌دار موجودی خودروی تولید داخل توسط بانک‌ها تا سقف ۱۱۰ هزار دستگاه تامین شود؛ بنابراین شرکت‌های خودروساز و نمایندگی‌های ذی‌ربط نسبت به رعایت این توافق دقت لازم را داشته باشند؛ بدیهی است تامین مالی تولیدات آتی از این محل میسر نخواهد بود.»

همچنین این بانک در نامه‌های جداگانه‌ای به مدیران عامل بانک‌های پرداخت‌کننده تسهیلات خودرو، از آنها خواست که پس از اتمام سهمیه‌های مقرر، از پذیرش اسناد تجاری ناشی از فروش مدت‌دار خودرو تولید داخل، بیش از سقف اعلام شده، خودداری کنند. 

بانک مرکزی اعلام کرده است با توجه به هدف تعیین شده از اجرای طرح که با استقبال مشتریان ظرف چند روز به‌صورت کامل محقق شد، امکان افزایش سقف مقرر شده به‌دلیل آثاری که می‌تواند بر برخی شاخص‌های اقتصاد کلان داشته باشد، وجود ندارد. بر این اساس، به تمام تولیدکنندگان و نمایندگی‌های فروش خودرو اعلام می‌شود هرگونه فروش مازاد بر سقف اعلام شده، نمی‌تواند توسط نظام بانکی تامین مالی شود.در همین حال بانک مرکزی در شرایطی با خودروسازان و وزارت صنعت در مورد عدم افزایش سقف فروش  ۱۱۰ هزار خودرو اتمام حجت کرد که بعد از ظهر دیروز خودروهای فروش رفته توسط نمایندگی‌های دو شرکت خودروساز به مرز ۱۱۰ هزار دستگاه  رسید.

به این ترتیب با شروع اجرای طرح مذکور از دوشنبه گذشته تا ساعت ۱۲ ظهر دیروز شرکت ایران خودرو اعلام کرد که ۵۸ هزار خودرو پیش ثبت نام شده است که از این تعداد، برای ۴۷ هزار دستگاه خودرو واریز وجه صورت گرفته است بر این اساس، بیشترین میزان فروش خودرو به ترتیب در خانواده پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۶ و سمند بوده است. در همین حال، مسوولان سایپا هم   اعلام کردند که تا ظهر دیروز فروش قطعی خودرو ۵۰ هزار دستگاه بوده است. در این میان، ۳۶ هزار و ۹۰۶ دستگاه از خانواده x۱۰۰ (پراید)، ۱۳ هزار و ۳۵۶ دستگاه از خانواده تیبا، ۹ هزار و ۲۷۲ دستگاه خودرو از خانواده تندر و ۶ هزار و ۱۹۰ دستگاه وانت آریسان در قالب این طرح، فروخته شده است.

اخطاری که در ابتدای طرح کارشناسان داده بودند افزایش میزان بدهی های بانکی بود. افزایش تقاضا در شرایطی که مشتریان با کمبود نقدینگی مواجه اند و قسط های سنگین وام ها. نکته ای که هنوز جای نگرانی دارد. مواجه شدن خودروسازان با انبوهی از چک های برگشتی چرا که خودروسازان در بیشتر محصولات فروخته شده خود در قالب تسهیلات، تنها ۲۰ درصد مبلغ خودرو را اخذ کرده‌اند، حال آنکه پیش‌تر تا ۵۰درصد از مشتریان می‌گرفتند. 

نگته دیگر آن است که یکی از نکات مثبت پرداخت تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی به مشتریان بازار خودرو افزایش قدرت تولید در کارخانجات خودروسازی عنوان شده بود. اما آنچه در این مدت دیده شد تنها فروش خودروهای تلمبار شده ر انبار بود نه افزایش توان تولید و حالا کارشناسان می  گویند ممکن است دوره تاثیر این سیاست کوتاه مدت بوده و رکود را دوباره به بازار بازگردد. 

یک کارشناس: استقبال کنندگان از وام ۲۵ میلیونی خودرو به زودی پشیمان می‌شوند

علی خاکساری عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگویی در خصوص طرح وام ۲۵ میلیونی خرید خودرو و نتایج آن اظهار کرد: از دید من در این دو روز خودرویی فروش نرفته است و چیزی که به فروش رفته، وام است.

وی افزود: این آمار ۱۲ هزار خودرویی که قائم مقام وزیر صنعت در روز اول اعلام کرد، آمار فروش خودرو نبود، بلکه ۱۲ هزار تقاضا برای وامی بود که نسبت به وامهای دیگری که در کشور ما به متقاضیان اعطا می شود، شرایط راحت تری دارد، بنابراین باید گفت که مردم در این دو روز متقاضی وام بودند نه متقاضی خودرو.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه در پاسخ به این سوال که به نظر می رسد آیا خودروسازان مشکل تولید دارند، گفت: خودروسازان با این خودروهای بی کیفیت و بنجل که تولید می کنند، مشکل تولید ندارند، مشکل خودروسازان این است که کالایی تولید می کنند، که با این قیمت مشتری ندارد.

خاکساری خاطرنشان کرد: آنها یک مدت تقاضای کاذب برای خودروهای خود ایجاد کرده بودند، اما در ماههای گذشته وضعیت تولیدات آنها به قدری ضعیف بود که نتوانستند از راه این تقاضای کاذب بازار مورد نظر خود را حفظ کنند.

وی با بیان این مطلب که "پارکینگ پر خودروسازان همواره وجود داشته و هنوز هم وجود دارد" بیان کرد: روش ایران خودرو و سایپا و شورای سیاست گذاری خودرو که در خدمت این دو غول بزرگ خودروسازی قرار دارد، این است که همیشه با آشفته کردن بازار تقاضای کاذب ایجاد کنند و قیمتها را متزلزل کند تا بتواند در این بازار آشفته محصولات بی کیفیت خود را به مردم غالب کند.

این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به مراجعه کنندگان دو روز اول طرح وام ۲۵ میلیونی خودرو گفت: کسانی که در دو روز گذشته برای خرید خودرو به نمایندگی های ایران خودرو و سایپا مراجعه کرده اند کسانی نبودند که واقعا نیاز به خودرو داشته باشند.

خاکسار خاطرنشان کرد: طرح وام ۲۵ میلیون تومانی خودرو قطعا شکست خواهد خورد، شلوغی این دو روز به خاطر خودرو نبوده، بلکه به دلیل وام مناسبی بوده که در این طرح وجود دارد.

وی تصریح کرد: کسانی که در این دو روز به نمایندگی شرکتهای خودروسازی مراجعه کرده اند با شکست رو به رو خواهند شد چون فکر می کنند که می توانند خودرویی را با وام ارزان قیمت بخرند و بعد با در بازار بفروشند و به سود برسند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه در پیش بینی آینده این طرح به نسیم عنوان کرد: این روندی که ایران خودرو و سایپا در این روزها داشته اند مطمئن باشید خودروها به این زودی به دست مردم نمی رسد و متقاضیان خرید خودرو پشیمان خواهند شد.

خاکسار افزود: مردم نمی توانند خودروهای خود را تا ۴ یا ۷ سال بفروشند بنابراین به زودی از خرید خودرو پشیمان خواهند شد. این طرح از اول شکست خورده بود و تا پایان هم شکست خورده باقی خواهد ماند و مطمئن باشید که مردم از این طرح استقبال نخواهند کرد و دولت در نقشه ای که برای تحریک تقاضا کشیده بود با شکست رو به رو خواهد شد.

وی گفت: مطمئن باشید کسانی که در این دو روز ثبت نام کرده اند یا پشیمان خواهند شد و یا اگر خودروی خود را گرفتند، به دنبال راهکاری خواهند بود که آن را پس دهند.